Communicatie tijdens de Tour

De Tour de France ging dit jaar van start in Rotterdam. Op zaterdag 3 juli was de proloog en zondag 4 juli begon het echte werk met de eerste etappe van Rotterdam via Zeeland naar Brussel (223 km). Nu is de Tour de France niet alleen maar fietsen, tijdens de ronde worden er bijna 800 radiofrequenties gebruikt, over een breed spectrum van 70 tot 7000 MHz.

De helft van de benodigde kanalen ligt binnen de TV-banden tussen 470 en 860 MHz (reportageverbindingen, draadloze camera’s, microfoons, oortjes, portofoons). Agentschap Telecom heeft in nauwe samenwerking met het Franse agentschap ANFR en het Belgische BIPT alle benodigde frequenties gepland.

Lijkt gemakkelijk

Dat lijkt gemakkelijker dan het is. De Tour gaat door drie landen en deze hebben niet allemaal dezelfde frequentietoewijzingen. Wat in Frankrijk kan, blijkt soms in België en Nederland onmogelijk. De ether rond de Rotterdamse en Antwerpse havengebieden is druk bezet, de nieuwe DVB-T zenders maken gedeeld gebruik onmogelijk en de ploegleiders willen natuurlijk onder alle omstandigheden contact houden met hun renners. En wat te denken van de televisiebeelden die vanaf de motoren via de helikopter naar de regiekamer moeten worden gezonden. Een ongestoorde communicatie is van essentieel belang.

“Draadloos”?

Vooraf aan de start waren de medewerkers van eerder genoemde diensten aanwezig op de technische mediacompound in Rotterdam, bij de Ahoy. Daar stonden enige honderden voertuigen, verbonden door onvoorstelbare lengtes kabels (hoezo “draadloos”?) en allemaal voorzien van een breed assortiment antennes. Omroepen uit de hele wereld hadden zich daar verzameld. Alle apparatuur werd gecontroleerd op de juiste frequentie, de vergunningen werden bekeken, waar nodig nieuwe frequenties toegewezen, alles om een vlekkeloze communicatie te waarborgen. De beeld- en geluidsoverdracht bleek zaterdag en zondag prima te verlopen, dus de communicatie tussen camera’s, motoren en helikopters was goed geregeld.

Ook de ploegleider moet eraan geloven

De ploegen werden bezocht in hun hotels rondom Rotterdam. Het Franse agentschap wilde ieder apparaat zien en meten, waarna het werd voorzien van een stickertje: toegelaten voor de hele Tour. Dat conflicteerde soms met de controles van Agentschap Telecom, die de Franse frequenties weer liet terugzetten naar de in Nederland uitgegeven kanalen. Maar uiteindelijk werd iedereen bediend en er deden zich geen ernstige conflicten voor. Bij andere koersen werden nogal eens amateurfrequenties (2 meter of 70 cm) gebruikt voor het contact tussen ploegleider en renners, maar daar was nu geen sprake van. In België is ooit eens een hele partij apparatuur van de wielerploegen, werkend op 70 cm, in beslag genomen.

De Mont Ventoux

De bekende wielerberg Mont Ventoux was dit jaar niet in een etappe van de Tour de France opgenomen. De berg heeft jaren geleden tijdens de Tour de Engelse renner Tommy Simpson geveld en is nog steeds een doel voor vele wielerfanaten, veelal in de middelbare leeftijd en niet altijd in een optimale conditie. Ondergetekende was in de buurt op vakantie en heeft van de gelegenheid gebruik gemaakt om vanaf de top (niet per fiets!) wat verbindingen te maken.

Mont Ventoux (F/CR-007, 1912 meter) is voor SOTA (Summits on the Air) een makkie. Je rijdt met de auto al een heel stuk omhoog en hoeft alleen de laatste 100 meter nog maar te lopen om een plekje te vinden voor de antenne en zender. Dat levert toch mooi 8 punten op in het SOTA-programma. Leuke verbindingen gemaakt en het was er mooi weer. Wel erg veel wind, dus het was zaak om een plek in de luwte te vinden (net achter de communicatietoren).

Het is wel oneerlijk verdeeld met de SOTA-punten. Een paar dagen voordat ik op de Mont Ventoux zat, heb ik een berg in de Luberon (bij Apt) geactiveerd, Mourre Nègre (F/CR-109), 1125 meter hoog. Het kostte 3 uur lopen met de rugzak en zendspullen om boven te komen. En deze berg levert maar 2 punten op… Maar je doet het in de eerste plaats om het plezier. Vanaf beide bergen zo’n 20 QSO’s gemaakt op 40 meter.

SOTA programma

Het SOTA-programma is de laatste jaren enorm uitgebreid. 49 landen doen inmiddels mee, waaronder exotische landen als Zuid Korea, Malta, Falkland Eilanden, Oekraine en Liechtenstein. De hele zomer is het een kakofonie van jewelste op de “huisfrequenties” 7.032 (CW) en 7.118 (SSB), van allemaal berggeiten en aanroepende stations. Een prima training dus als je in de pile-up terecht komt van een bijzonder DX-station.

Er is inmiddels een harde kern van Nederlandse stations – de chasers – die vanuit de shack werken (PA3CWF leidt nog steeds de lijst met meest gewerkte bergstations) en de activators die vanaf de bergen actief zijn (PA3FYG heeft al op 62 toppen gezeten, dat is heel wat uren klauteren!). Er staan 12 PA-stations op de chaserlijst en 8 op de activatorlijst.

73,
Hans, PA0HRM

Dit is een herdruk van PSE QSL bericht 57 zoals ooit in het blad Twente Beam van VERON afdeling Twente verschenen.