Morsetekens en een bekentenis

Morsetekens en een bekentenis

Morsetekens zijn morsetekens. Dat zou je denken. Voor kenners is er duidelijk wel een verschil. Het zit hem niet in de tekens maar wie er achter de seinsleutel zit.

Ongetwijfeld is mijn broer Theo (inmiddels is hij overleden) lang bij PCH actief geweest. Als een van de weinigen beschikte hij al vanaf de tijd dat hij voor de Oranjelijn en nog enkele andere rederijen voer over een half automatische seinsleutel de zogenaamde bug van het merk Eddystone.

Automatisch (met een gewichtje instelbaar voor de snelheid) konden de punten weergegeven worden. En de strepen werden door de telegrafist zelf in overeenstemming met de snelheid van de puntjes gemaakt. Zie Figuur 1.

(niet iedere chef seinzaal was er enthousiast over)

Theo had het virus van telegrafist overgebracht op mijn persoon en ik ging door omstandigheden niet varen bij Radio-Holland maar bij een Duitse rederij (DDG Hansa – Deutsche Dampf Schifffahrtgezellschaft) gevestigd in Bremen Schwergut. Alle scheepsnamen van deze rederij eindigden met de naam op Fels b.v. Stockenfels. Ik ging van start met een Junker seinsleutel en later ging ik ook over op een automatische seinsleutel de ETM-2. Zie figuur 2

Deze sleutel had slechts 1 bedieningshendel zo zal ik het maar noemen. De ene zijde geeft de automatische punten en de andere zijde de automatische strepen (en netjes even lang).

Theo werkte meestal in de weekends en hield er rekening mee afhankelijk van mijn positie in welke band hij wilde (en mocht) werken, zodat we elkaar eventueel konden oproepen.

En nu komt het

Als ik een tijdje zat te luisteren op de verschillende zenders van PCH en in de verschillende banden pikte ik Theo er zo uit en wist dan in welke band ik hem ging oproepen. Hij had een overduidelijke herkenbare manier van seinen. Mooie puntjes (door de halfautomaat) en soms hele lange strepen. Zodoende kon ik even snel mijn positie doorgeven voor het thuisfront en zogenaamd een telegram sturen met enige informatie.

Theo typte keurig het zogenaamde telegram op het desbetreffende formulier en deed het telegram niet in de lopende band maar in zijn binnenzak. Zo kreeg de familie niet alleen de positie maar ook nog enkele andere gegevens door.

Van afrekenen is het dus nooit gekomen en het is inmiddels al verjaard, zullen wij maar zeggen.

Deze periode van radioverkeer zowel bij PCH en ook op zee is voor mij tot op de dag van vandaag onvergetelijk gebleven.

Met vriendelijke groeten,
Herman Scholten
Ex Radiotelegrafist