Leuke CW-verbindingen

De afgelopen tijd weer wat leuke CW-verbindingen gemaakt. In de late avond met een Nederlands station. Zo rond een uur of negen op 40 meter. Een merkwaardige short skip op deze band. Een goed signaal met QRP (5 Watt).

Het station was PA5JR, een echte old man, 80 jaar jong en een voormalige marconist van de koopvaardij (van 1950 tot 1958). Na het varen is hij overgestapt op de journalistiek. En jarenlang werkzaam geweest bij De Volkskrant en op de redactie van de NOS.

De volgende dag een QSO met het Britse station GB0YAM in Yorkshire. Het station is ondergebracht in het Yorkshire Air Museum, één van de grootste luchtvaartmusea in Engeland, met gerestaureerde traditionele vliegtuigen of onderdelen daarvan. De vliegtuigliefhebber moet maar eens op de website kijken: www.yorkshireairmuseum.org. Het radiostation met de bijzondere call werd bediend door twee operators: Ken, G4KCF en Terry, G0KOE. Zij werkten ook met passende, antieke spullen uit de Tweede Wereldoorlog, ditmaal met een Whaddon MK7 paraset als zender. De paraset produceerde een karakteristiek signaal, toch nog S5 tot S7. De oorspronkelijke ontvanger is zo slecht dat er tegenwoordig niet meer mee te werken is, daarom gebruikte men de HRO als ontvanger.

Ze hebben ook nog een voormalige installatie uit een Halifax bommenwerper in bedrijf, de Marconi 1154 zender (met de bekende gekleurde knoppen) en de Marconi 1155 ontvanger. Daarmee worden verbindingen gemaakt met liefhebbers van AM.

Ik heb hun verteld er bij ons in de afdeling verschillende zelfbouwers zijn die zo’n paraset hebben nagebouwd.

Summits on the Air (SOTA)

Tijdens de afdelingsbijeenkomst van april had ik het genoegen om een voordracht te mogen houden over Summits on the Air. Het was plezierig om mijn ervaringen in de bergen op deze wijze te kunnen delen en ik hoop dat ik wat amateurs aan wat nieuwe ideeën heb kunnen helpen. In de weekends zijn dank zij het prachtige lenteweer tientallen enthousiaste “activators” op de Europese bergen actief.

Ik werkte onlangs met OK1IF/P, ergens in de buurt van de SOTA-huisfrequentie 7.032 kHz. De old man was echter niet actief vanaf een berg, maar vanuit zijn caravan in de tuin! Milan is echter wel een SOTA-beoefenaar, hij stuurde mij wat foto’s van zijn portable apparatuur, klein en licht genoeg op mee te nemen naar de bergtoppen. Op 1 mei was het “SOTA-weekend”. Meer dan 200 stations waren de hele dag actief vanaf Europese en Amerikaanse bergen! Volop pile ups dus en met de operating practice en hamspirit werd het niet meer zo nauw genomen.

Een Zwitserse amateur drukte het mooi uit: de “sledgehammer method” – voorhamermethode – d.w.z. met een kilowatt roepen en blijven roepen op de QRP frequentie…. Later op de middag was er ook nog een QRP-contest aan de gang ook, een kakofonie van signalen, geen doorkomen meer aan! Maar ik heb wel mijn 2000ste bergstation kunnen werken.

Deze zomer gaat het richting Italië en vanuit het zonnige zuiden probeer ik dan een paar nieuwe bergen te beklimmen, CU on 7.032!

John Reinartz K6BJ

De Oostenrijkse amateur OE1WHC verzamelt informatie over de Amerikaanse radioamateur John Reinartz, één van de stichters van de ARRL. Een Duitse historicus geeft binnenkort een boek uit over deze vroege radiopionier. Reinartz was de oudste van de zeven kinderen van een boerenfamilie uit het Duitse Rijnland die aan het einde van de l9e eeuw emigreerde naar de Verenigde Staten. In Amerika raakte hij geïnteresseerd in radio en in 1921 ontwikkelde hij de “Reinartz tuner”. Deze ontvanger had een – voor die tijd – ongekend bereik van 200 tot 28 meter (1,5 MHz tot 10 MHz).

De constructie werd gepubliceerd in QST en tal van andere bladen uit de twintiger jaren, duizenden bouwden de ontvanger na. Het was de voorloper van de moderne general coverage ontvanger! Hij deed ook mee aan de eerste verbindingen tussen Amerika en Europa in 1923 en maakte de eerste trans-Amerika verbinding tijdens daglicht in 1925. Reinartz was houder van 28 patenten op het gebied van de vroege radio. Hij werkte jaren bij RCA en Eimac en overleed in 1964. Mocht iemand oude QSL kaarten bezitten van 1XT, 1XAM, W3RB of K6BJ , dan stelt OE1WHC (wolf.harranth@ord.at) een contact erg op prijs!

Vier elektroden lamp

Nu we toch in de oude tijd zitten, even wat over de vier elektroden lamp. Het is prachtig om te zien hoe men in de twintiger jaren de radiolamp tot ontwikkeling bracht. Deze lamp zou men tegenwoordig een tetrode noemen. De lamp werd toegepast in ontvangers en men zag kans om er 3 functies mee in te vullen: HF-versterking, detector en LF-versterking. Marconi had een ontvangsysteem ontwikkeld bestaande uit drie units: afstemtoestel 127, lamptoestel 91 (met vermelde vier elektroden lamp) en zweeftoestel 123. Afstemtoestel 127 had 8 primaire en 5 secundaire spoelen.

Lamptoestel 91 (met de vier elektroden lamp) was speciaal ontworpen voor scheepsgebruik. Zweeftoestel 123 werkte als laagfrequent oscillator en diende om ongedempte golven hoorbaar te maken. Het systeem werd soms aangevuld met HF-toestel 319, voor HF-versterking en betere selectiviteit. Het bereik van het ontvangsysteem (dat dus maximaal uit 3 lampen bestond) liep in drie stappen van 250 meter tot 26.000 meter! Het toestel werd aangesloten op het luchtnet, de toenmalige benaming van de antenne, een veel toepasselijker naam eigenlijk!

De apparatuur was te vinden op de schepen uit de jaren twintig en is nog te zien in het museum van de Stichting Historisch Materiaal Radio Holland in Rotterdam (Eekhoutstraat 2). Dus mocht u toch het SS Rotterdam bezoeken. Dan even langs het museum!

73,
Hans, PA0HRM

Dit is een herdruk van PSE QSL bericht 64 zoals ooit in het blad Twente Beam van VERON afdeling Twente verschenen.