G7FEK antenne

G7FEK antenneEen vroege zaterdagmorgen in augustus. Even luisteren op 40 meter. Er is een contest aan de gang, kennelijk in het Zuid-Amerikaanse gebied. Wat Braziliaanse stations. Toch maar eens aanroepen. Warempel, PY1NX komt terug een geeft me een nummer, hij krijgt 599001 terug. Toch weer een verbinding op 40 meter CW met Brazilië, 70 Watt en een dipooltje, mijn eerste QSO met PY op 40.

Nog een vreemde call: 5K1R. Met enige moeite en met drie keer navragen wordt ook dit station gewerkt en krijgt 599002. QRZ.com geeft wat meer informatie. Het is een Colombiaans clubstation, speciaal ingericht voor deelname aan grote contesten en de fotoreportage op hun website is indrukwekkend (www.dxarc.org). In Colombia is ruimte kennelijk geen probleem en gezien de gebruikte apparatuur ontbreekt het niet aan financiële middelen! Ook Colombia is voor mij een “first” op 40 meter.

G7FEK antenne

Als je je in een QSO niet beperkt tot de gebruikelijke uitwisseling van rapportjes, dan kom je het één en ander aan de weet. Bovendien blijkt dat de kopij voor Twente Beam zó uit de lucht te plukken is! Tijdens een verbinding met G1FCW, het Essex CW clubstation, kreeg ik te horen dat men daar een G7FEK antenne gebruikt. Nooit van gehoord, maar de OM geeft een korte beschrijving van het ontwerp en een verwijzing naar internet. Het blijkt een sterk verkorte antenne voor kleine tuintjes te zijn, slechts 14 meter lang, met een open lijn van 7 meter en daarna een coax van willekeurige lengte. De open lijn vormt een essentieel deel van de antenne en is niet zomaar een voedingslijn maar een stralend gedeelte van de antenne, een soort Zepp dus. Op het verbindingspunt van de open lijn en coax wordt een radiaal aangesloten van ca. 20 meter, geïsoleerd en vrij van de grond. De (stralende) voedingslijn moet niet langs metalen delen worden geleid, maar vrij hangen of met een fiberglas mast worden hoog gehouden. De antenne heeft een lage impedantie voor verschillende banden (80, 40, 30 en 15) en kan met een extra element ook op 20 meter prima werken. Het ontwerp is al meer dan 20 jaar oud en afkomstig van Mike, G7FEK. Op zijn website (www.g7fek.co.uk) is een uitgebreide beschrijving te downloaden.

GB2SPY

Dit is de special call van Ian, G3ROO, die in Dover een “spy radio museum” beheert. Hij gebruikte voor onze verbinding op 40 meter als zender de 48/1 mobiele set en als ontvanger de Eddystone 830. Ian is in Engeland een befaamde amateur, met vele publicaties en presentaties op zijn naam. Zijn ontwerp voor een transceiver met de Plessey SL werd een klassieker voor de QRP-er in de jaren 80. Het museum is gevestigd bij hem op zolder en omvat een grote collectie mobiele sets uit de Tweede Wereldoorlog, zoals de B2, MK123, MK128 special services, de WS18, WS22, WS38 en WS62, allen in werkende staat. Bezoekers zijn, na afspraak, welkom om de apparatuur te proberen! Voor de geïnteresseerden is er een boek van zijn hand Practical and Tested Aerial Systems (uitgegeven door www.lulu.com ), kosten rond acht euro. Uitgebreide informatie over Ian is te vinden als je zijn call G3ROO intikt bij QRZ.com.

Maar wat is nu die 48-set (of ook wel WS-48 genoemd)? Oorspronkelijk werd deze HF zend-ontvanger ontwikkeld in de Verenigde Staten in 1942 voor de Britse en geallieerde legers en er zijn duizenden van gemaakt. Na de oorlog is het apparaat in vele shacks over de hele wereld terechtgekomen. Het frequentiegebied loopt van 1,6 tot 10 MHz in twee banden, CW en phone. Een VT510 in de eindtrap produceert rond 1 W output en het bereik is, afhankelijk van de antenne en omstandigheden 20 tot 30 km. De voeding gaat via een rotary transformer, die van 12 VDC de150 V anodespanning maakt. Opname bij ontvangen 3A en bij zenden 5A. Het ding weegt meer dan 15 kg. Als je dat vergelijkt met een moderne KX1, die met de interne AA-cellen nog meer vermogen levert en slechts 250 gram weegt…

De 48-set heeft op tal van fronten dienst gedaan, bijvoorbeeld als artilleriewaarnemer. Dat leidde soms tot gevaarlijke situaties omdat de vijand de sprietantenne in het oog kreeg en zo die waarnemers konden uitschakelen. De operators maakten die antenne dan ook liefst zo kort mogelijk (wat natuurlijk het bereik niet ten goede kwam).

Een aardig toeval wilde dat ik na het QSO met GB2SPY werd aangeroepen door F5LG, Louis in Parijs, die met een WS62-set met 1 Watt werkte op 7.030 kHz. Een avondje nostalgie dus!

Graag tot een volgende keer,

73,
Hans, PA0HRM

Dit is een herdruk van PSE QSL bericht 67 zoals ooit in het blad Twente Beam van VERON afdeling Twente verschenen.